Covid-19 heeft ook in 2022 nog invloed gehad op Neder-Betuwe, maar anders dan de twee ‘crisisjaren’ daarvoor. Het jaar is begonnen met een harde lockdown. Maar in de loop van het jaar vervielen steeds meer coronamaatregelen. Daardoor heeft de gemeente in 2022 weer activiteiten kunnen opstarten die eerder door corona stil lagen. Bovendien waren ook extra activiteiten nodig om de gevolgen van de pandemie voor de samenleving op te vangen.
U vindt de effecten van de coronapandemie op diverse plaatsen in deze jaarstukken. Voor de overzichtelijkheid – en omdat de Commissie BBV[1] dat voor de jaarstukken 2022 voorschrijft – vatten we die effecten in deze bijlage voor u samen.
De pandemie heeft minder vertraging van werkzaamheden tot gevolg gehad dan in 2020 en 2021.
Slechts op twee plekken in deze jaarstukken komt u vertragingen tegen. Deze zijn in 2022 veroorzaakt door landelijke maatregelen om de verspreiding van corona tegen te gaan.
- De ontwikkeling van de Gebiedsagenda in Regio Rivierenland heeft, mede vanwege de coronapandemie, enige vertraging opgelopen. Het besluit in het Algemeen Bestuur en Gedeputeerde Staten vond pas in 2023 plaats.
- In 2022 heeft de GGD nog veel werk verzet voor coronabestrijding: testen, bron- en contactonderzoek en (booster)vaccinaties. In 2022 is er minder maatwerk afgenomen bij de GGD. Daardoor is een aantal (maatwerk)activiteiten in 2022 uitgesteld naar 2023.
In 2022 hebben we verschillende activiteiten (weer) kunnen opstarten
In 2020 en 2021 hebben verschillende activiteiten op een laag pitje gestaan, omdat ze door de coronamaatregelen niet goed konden worden uitgevoerd. Gelukkig werd in 2022 weer een hoop opgestart. Zo konden weer bijeenkomsten worden opgestart om mantelzorgers te bereiken. Ook is de eerder uitgestelde informatieavond rond pleegzorg en vrijwillige gezinsondersteuning georganiseerd. Daarbij konden we een enquête onder ondernemers uitzetten om de behoefte aan ondersteuning in de herstelperiode na de crisis te achterhalen.
Daarnaast zijn er in 2022 nog extra werkzaamheden voortgekomen uit de coronapandemie.
- De gemeenteraadsverkiezingen zijn op 16 maart 2022 ‘coronaproof’ georganiseerd. Zo konden inwoners verspreid over drie dagen hun stem uitbrengen en waren de stembureaus extra ruim opgezet.
- Vanuit de lokale coalitie tegen eenzaamheid 'Samen is leuker' is met coronamiddelen extra aandacht en inzet geweest voor het voorkomen en verminderen van eenzaamheid.
- De pandemie zorgde ook in 2022 voor extra regelgeving die uitgevoerd en gehandhaafd moest worden. Zo voerde de gemeente de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandige ondernemers (TOZO) uit. We hebben gebruik gemaakt van de mogelijkheid om een regeling te treffen om organisaties tegemoet te komen in de kosten van de handhaving van het coronatoegangsbewijs.
- We hebben in 2022 nog meer kunnen inzetten op de lokale samenwerking met het onderwijs en op het bieden van ondersteuning aan jeugdigen op school. Dit kon mede dankzij middelen uit het Nationaal Programma Onderwijs (NPO). Dit is bedoeld om onderwijsvertragingen bij leerlingen als gevolg van de coronacrisis terug te dringen.
- Dankzij een eenmalige regeling hebben wij de dorpshuizen, muziekverenigingen en een toneelvereniging compensatie verstrekt voor hun inkomstenderving tijdens de coronamaatregelen in 2021. De regeling is gefinancierd vanuit extra rijksmiddelen.
De coronapandemie had nog wel financiële effecten op de gemeente
In 2022 hebben we van het Rijk twee compensaties ontvangen voor (eerdere) extra kosten vanwege corona.
Compensatie | Bedrag |
|---|---|
Compensatie meerkosten continuïteit van zorg (in Decembercirculaire 2022) | € 26.496 |
Compensatie inkomstenderving 2021 (in Decembercirculaire 2022) | € 9.000 |
In deze jaarstukken treft u verder op verschillende plekken financiële effecten (naar aanleiding) van de coronapandemie aan.
- Verkiezingen: door corona en de daaruit voortvloeiende regels en verplichtingen is er € 26.000 meer uitgegeven ten behoeve van de organisatie van de verkiezingen dan begroot. Dit betreft onder andere de externe inhuur van security, externe inhuur van medewerkers ter ondersteuning en het inzetten van meer stembureauleden.
- Als gemeente zijn we intermediair voor een rijksregeling voor tegemoetkomingen in de kosten van coronatoegangsbewijzen. Hiervoor hebben wij van het Rijk € 94.000 ontvangen. Daarvan is € 25.000 uitgegeven aan tegemoetkomingen voor bedrijven en instellingen. Het restant van € 69.000 moet worden terugbetaald aan het Rijk.
- In 2022 werd rekening gehouden met een toename van uitgaven voor zowel formele als informele schuldhulpverlening. Dit omdat ondersteunende maatregelen in het kader van de coronacrisis zijn beëindigd en de energiecrisis begon. Er deed zich echter geen toename in schuldhulp trajecten voor.
- Er is in 2021 extra budget toegekend door het Rijk, vanwege de gevolgen van de coronamaatregelen op de lokale sport en de gezondheid van inwoners. Het restant dat hiervan overbleef in 2021 (€ 65.195) hebben we in 2022 kunnen besteden aan het lokaal sportakkoord en gezonde leefstijlinterventies als specifieke doelen.
- Zoals vermeld in de bestuursrapportage najaar 2021, hebben wij in de meicirculaire 2021 middelen ontvangen als coronacompensatie voor kwetsbare groepen. Denk hierbij aan ondersteuning voor de jeugd en het voorkomen van eenzaamheid onder met name ouderen (totaal € 140.725). Dit steunpakket was bedoeld om de negatieve sociale gevolgen van de crisis zoveel mogelijk te dempen en structurele schade zoveel mogelijk te voorkomen. Omdat de activiteiten doorliepen in 2022 is destijds € 123.000 hiervan bestemd voor 2022. In 2022 zijn deze middelen besteed aan activiteiten ter vermindering/voorkoming van eenzaamheid, het voorkomen van jeugdoverlast, ontmoeting en ondersteuning van ouderen en ouders en de samenwerking met het onderwijs.
- In 2022 zijn niet alle re-integratiemiddelen benut die ter beschikking waren gesteld. Daarbij speelt mee dat er extra middelen ter beschikking waren gesteld in verband met de coronacrisis. Deze crisis heeft in onze gemeente echter niet heeft geleid tot een stijging in het aantal bijstandsuitkeringen.
- Er is een voordeel ontstaan op de toeristenbelasting van € 28.000. Het vermoeden bestaat dat dit voordeel is ontstaan door de grote toename van vakanties in eigen land in 2021 onder invloed van de Covid-19-beperkingen voor met name buitenlandse reizen.
- In 2022 zijn veel meer rijbewijzen en reisdocumenten afgegeven dan was begroot. Hierdoor is voor € 50.000 meer aan leges binnen gekomen. We gaan ervan uit dat dit te maken heeft met het gegeven dat veel inwoners na corona weer meer zijn gaan reizen.
[1] De commissie BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) zorgt voor een eenduidige uitvoering en toepassing van het BBV door gemeenten, provincies en waterschappen.