Iedereen toegang tot publieke informatie
Vanaf 1 mei 2022 geldt in Nederland de nieuwe Wet open overheid (Woo). De Wet open overheid heeft als doel de overheid transparanter te maken. Overheidsinformatie moet voor iedereen beter toegankelijk worden, makkelijk vindbaar zijn en uitwisselbaar zijn. De nieuwe wet geeft iedereen het recht op toegang tot publieke informatie. Dit betekent dat gemeenten (en andere overheden) méér informatie actief openbaar moeten maken. De Wet open overheid draagt bij aan onze ambitie om een open, duidelijke en betrouwbare overheid te zijn.
De Woo en de begroting en de verantwoording
Volgens artikel 3.5 (Openbaarheidsparagraaf) van de Wet open overheid (WOO) moeten bestuursorganen in de jaarlijkse begroting aandacht besteden aan de beleidsvoornemens voor de uitvoering van deze wet en in de jaarlijkse verantwoording verslag doen van de uitvoering ervan, mede in relatie tot de beleidsvoornemens. Deze begroting en jaarlijkse verantwoording vloeien vooruit uit het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV).
In de memorie van toelichting bij de Woo staat onder andere dat dit artikel bedoeld is om een impuls te geven aan de actieve openbaarheid. Bestuursorganen moeten in hun begroting en verwantwordingsverslag aangeven hoe zij rekening houden met de bepalingen uit de Woo.
Deze verplichting geldt al voor de jaarrekening 2022. Daarnaast moeten gemeenten de openbaarheidsparagraaf Woo in de begroting en jaarrekening opnemen in een afzonderlijke paragraaf, net zoals de in artikelen 9 en 26 van het BBV genoemde paragrafen. Bij de eerstvolgende wijziging passen wij het BBV hierop aan.
De paragraaf 'Wet open overheid' moet op basis van artikel 3.5 van de Wet open overheid ten minste bestaan uit:
- beleidsvoornemens inzake de uitvoering van deze wet;
- gerealiseerd beleid in relatie tot de beleidsvoornemens.
Aangezien de Wet open overheid pas in werking is getreden na het opmaken van de begroting 2022 is er in deze begroting nog geen aparte paragraaf met beleidsvoornemens opgenomen. Wel kunnen wij in dit jaarverslag uiteraard aangeven welk beleid in 2022 is gerealiseerd.
Actieve en passieve openbaarmaking
De Woo bestaat uit twee pijlers:
- De passieve openbaarmaking: dit gaat over de afhandeling van het informatieverzoek, net zoals bij de voormalige Wet openbaarheid van bestuur (Wob)
- De actieve openbaarmaking. De actieve openbaarmaking bestaat uit twee delen: a. We moeten proactief en tijdig allerlei soorten informatie openbaar maken (denk aan bestuursstukken, vergunningen, maar ook aan klachten, jaarverslagen en organisatiegegevens. En b. We moeten onze informatiehuishouding op orde brengen. Met als doel om informatie makkelijker en beter te kunnen ontsluiten.
Passieve openbaarmaking
In 2022 hebben we ervoor gezorgd dat de juiste informatie over de Wet open overheid op de website kwam te staan. Het is hiermee voor de inwoners duidelijk is hoe zij informatie kunnen vinden, waar zij terecht kunnen als dit niet lukt en hoe zij een Woo-verzoek in kunnen dienen. Ook is het proces bij het indienen van het Woo-verzoek uitgelijnd en georganiseerd. We hebben gemerkt dat het proces van Woo-verzoeken veel extra capaciteit vraagt. In 2022 is vanuit de budgetten die hiervoor beschikbaar zijn gesteld tijdelijk extra capaciteit ingehuurd om het proces neer te zetten en de werkzaamheden op te pakken. We moeten kijken naar wat er na 2022 structureel nodig is om op een goede en efficiënte manier te voldoen aan de Woo en onze informatie voor iedereen nog beter toegankelijk, makkelijk vindbaar en uitwisselbaar te laten zijn.
Actieve openbaarmaking
Gemeente Neder-Betuwe maakte ook voor de invoering van de Woo al veel actief openbaar, zoals organisatiegegevens, raadsstukken en collegebesluiten. Deze zijn terug te vinden op onze website. Regelingen en beschikkingen staan gepubliceerd op overheid.nl. Uiteraard willen we steeds meer actief openbaar maken. Aangezien het openbaar maken van documenten zorgvuldig moet gebeuren zullen we dit in fases doen.
Het is verplicht een contactfunctionaris aan te wijzen die burgers, journalisten en andere geïnteresseerden helpt om openbare informatie makkelijk te vinden. Ook zonder een formeel Woo-verzoek in te hoeven dienen. In Neder-Betuwe deden we dat in 2022 door in eerste instantie het KCC de vragen te laten beantwoorden, in tweede instantie de vakafdeling en tot slot, als de vraag te complex of veelomvattend blijkt, de contactfunctionaris in te schakelen.