Paragraaf 3 Onderhoud kapitaalgoederen

Groen en Bomen

Beleidskader
De gemeente Neder-Betuwe heeft circa 131 hectare aan openbaar groen en 14.485 stuks bomen in beheer. Het grootste deel van het openbaar groen bestaat uit grassen en kruidachtigen. Deze zijn samen goed voor ongeveer 80% van het totale groenoppervlak. Het overgrote deel van de bomen (84%) behoort tot het boomtype niet vrij uitgroeiende boom. Dit zijn bomen die tot een bepaalde hoogte zijn opgekroond.
De gemeente Neder-Betuwe gebruikt GeoVisia als kernapplicatie voor het vastleggen van het openbaar groen in de openbare ruimte. De gegevens van gemeentelijke bomen worden bijgehouden door Avri.
Het openbaar groen in de gemeente Neder-Betuwe vertegenwoordigt een totale waarde van circa € 21.000.000. Het uitgangspunt bij deze berekening is de vervangingswaarde: wat kost het als al het openbaar groen nu zou moeten worden vervangen.

Speerpunten 2022

1. Plantvakken en vervangingsopgave groen: In 2022 zijn kwaliteitsinspecties van de plantvakken uitgevoerd en zijn de financiële gevolgen voor de vervanging van 5,2% beplanting in beeld gebracht. Hierop volgend heeft u een krediet beschikbaar gesteld voor de vervangingsopgave groen 2023-2025.
2. Essentaksterfte en vervangingsplan gemeentelijke essen: In 2022 is er een boomveiligheidscontrole (BVC) uitgevoerd. Hieruit bleek dat 627 van de 3102 essenbomen in de periode 2023-2025 moeten worden gekapt en vervangen door minder gevoelige boomsoorten. We hebben daarom besloten om het vervangingsplan essentaksterfte te verlengen en financiële middelen aan de bestemmingsreserve toe te voegen.
3. Onderhoudsbestek: Avri begroot jaarlijks een bedrag voor het groenonderhoud. Bepaalde werkzaamheden worden door Avri ingekocht op de markt. Deze bestekken worden komende periode geactualiseerd. In 2022 hebben de eerste beeldvormende gesprekken plaatsgevonden om de gewenste situatie in toekomst te bespreken. Zoals ecologisch beheer van de bermen en meer biodiversiteit in de openbare ruimte, door aanpassingen in inrichting en beheer. Deze nieuwe bestekken en extra inzet van Avri om het groen te laten voldoen aan het gewenste beeld, worden 1 op 1 doorberekend aan de gemeente Neder-Betuwe.  
4. Monitoring kwaliteit openbaar groen: Op dit moment voert de gemeente Neder-Betuwe geen groeninspectie uit. Alleen de afkeurlocaties zijn inzichtelijk gemaakt door Avri. Er is behoefte aan meer inzicht in de totale kwaliteit van het groen om (in het seizoen) meer grip te krijgen op de aansturing van Avri. Gesprekken over de aanpak van de groeninspecties met de Avri hebben niet tot de gewenste verbetering geleid. In 2022 zijn er gesprekken met een onafhankelijke externe partij geweest en is er een offerte opgevraagd om weer zelf te gaan inspecteren.
5. Groen in projecten: In 2022 zijn er bomen langs het fietspad Broekdijk, Kesteren geplant. Er zijn verschillende boomsoorten gekozen die een bijdrage leveren aan de biodiversiteit in de gemeente. Ook is er gewerkt aan de inrichting van de groenvakken in de Vogelbuurt, Oranjebuurt en Bomenbuurt.

Huidige stand van zaken

Van al het openbaar groen ligt ruim 56% in het buitengebied. Het groen bestaat hoofdzakelijk uit extensief gras (85%) met bomen. Binnen de bebouwde kom worden de groenvlakken gevormd door gazons en bermen (72%). Ook heesters (12%), bosplantsoen (7%) en struikrozen (2%) zien we met regelmaat terug in het straatbeeld. De openbare ruimte wordt technisch gezien op één kwaliteitsniveau onderhouden. De gemeenteraad heeft bepaald dat voor groenonderhoud kwaliteitsniveau Basis (B) het uitgangspunt is. De uitstraling van het groen in de gemeente Neder-Betuwe wordt breed gewaardeerd door de inwoners. Het algemene beeld over het openbaar groen binnen de gemeente is positief, maar men is kritisch op het onderhoud.

De areaalgegevens van het openbaar groen zijn na de inventarisatie up-to-date. Op basis van een inventarisatie blijkt de kwaliteit van de beplantingsvakken te zijn teruggelopen. Buiten is zichtbaar dat het gewenste beeld niet meer wordt bereikt. De bestaande plantvakken staan bovendien snel vol met onkruid en zijn erg intensief qua onderhoud. Vervanging van bepaalde beplantingsvakken is noodzakelijk. Het areaal bomen is vrijwel compleet in beeld. Jaarlijks wordt een derde deel van alle bomen geïnspecteerd op veiligheid door het uitvoeren van een Boomveiligheidscontrole (BVC). In de gemeente Neder-Betuwe komen 170 verschillende boomsoorten voor. De meest voorkomende boomsoorten zijn de eik, es, linde, populier, wilg en peer. Van de circa 3100 essenbomen is 75% in meer of mindere mate aangetast door de essentaksterfte.

Het onderhoud in de openbare ruimte wordt onderhouden door de Avri. Avri richt zich op het technisch onderhoud van groen en bomen plus het verzorgend onderhoud. Avri beoordeelt het eigen onderhoudswerk en kijkt daarbij naar het percentage afkeur. In lijn met voorgaande jaren is een achteruitgang in kwaliteit gemeten. Op basis van het gemiddelde van de door Avri uitgevoerde meetronden voldoet niet alles aan de afgesproken norm (max 10% afwijking). Voor een aantal onderdelen wordt onder het afgesproken niveau gescoord. Aandachtspunten zijn onkruid in beplanting, onkruid in heesters, maaien van gazons, onkruid in boomspiegels en onkruid op elementverhardingen.
Avri en Neder-Betuwe hebben voor 2023 aanvullende afspraken gemaakt om de in de dienstverleningsovereenkomst (DVO) genoemde uitvoeringstaken sneller en beter te delen. Maandelijks wordt in 2023 de voortgang besproken en waar wenselijk afspraken gemaakt.